De historische buitenplaats Spijkerbosch is al ruim een eeuw in het bezit van de familie Van Limburg Stirum. In 1914 kocht bankier Johannes Luden de plaats voor zijn dochter Mary Louise en schoonzoon Samuel John van Limburg Stirum. Vóór die tijd hebben er andere families gewoond.

In 1490 werd voor het eerst melding gemaakt van Spijkerbosch. De basis voor het huidige Spijkerbosch is gelegd in 1611, toen Engelbert en Golda van Doetinchem op deze locatie een stenen woonhuis lieten bouwen. Hun zoon Johan breidde dit huis in 1659 uit met een tweede woning. Beide delen zijn in 1865 door het Kamper echtpaar Christiaan en Julia Engelenberg samengevoegd tot het huidige blokvormige huis in neoclassicistische stijl.

Moestuin en boomgaard

Een bijzonder aspect van Spijkerbosch is de moestuin. Aan het begin van de 20ste eeuw was er een grote moestuin met broeikas, koude kas en een irrigatiesysteem. Tegenwoordig wordt de moestuin in afgeslankte vorm voor eigen gebruik voortgezet. Een deel van de oude moestuin is nu ingeplant met hoogstamfruitbomen. Er zijn zo’n 60 soorten appels, 25 soorten peren en verschillende soorten pruimen, vijgen en druiven.

Rondom het huis

Hier worden verschillende potplanten gehouden waaronder kersen, perziken, abrikozen, appels en peren, tuinkruiden, geraniums, gember en pluimhortensia’s. Op de zonzijde groeit tegen het koetshuis leifruit: moerbei, peren en vijgen. Nieuw aangelegd is de Engelse border naast het huis tegen het koetshuis aan. Dit is een ontwerp van Phillip Morrison. Rondom de vijver zijn in de 19de eeuw rhododendrons en Gentse azalea’s aangeplant.

Bos en park

Spijkerbosch is rijkelijk door bos en laanbomen omgeven. De oprijlaan met 240 nieuw aangeplante inlandse eiken en de laan opzij van het huis zijn de meest zichtbare restanten van de oorspronkelijke formele parkaanleg uit circa 1700. Er is weinig bekend over de huidige parkaanleg. Er wordt verondersteld dat in de 19de eeuw de formele aanleg is omgevormd in de huidige zogenaamde late landschapsstijl. Waarschijnlijk is de gracht toen vergraven van een rechthoekige naar een meer natuurlijk ogende waterpartij. Uit die tijd stammen ook de gebogen lanen, vergezichten en open weiden, hier en daar beplant met een solitaire (exotische) boom of een aaneengesloten groep bomen en omzoomd door boomcoulissen. In het parkbos zijn in de 19de eeuw Noord-Amerikaanse bomen aangeplant. Dit is een element dat weer is opgepikt met de aanplant van diverse nieuwe bomen. Het parkbos bevat op dit moment een grote diversiteit aan exoten; amberboom, esdoorn, hickory, trompetboom, geelhout, geweiboom, sneeuwklokjesboom, zwarte walnoot, tulpenboom, nimfenboom, tucha, moerascypres, douglas en verschillende Amerikaanse eiken.

Spijkerbosch is rijksbeschermd als complex historische buitenplaats met verschillende complexonderdelen.

Foto: Creative Commons – Friesburg.